Moeite met leren of na lange tijd het weer oppakken? Hieronder volgen wat tips.Deze tips zijn ontstaan niet alleen door eigen ervaring bij het voltooien van mijn opleidingen, maar ook uit gesprekken met leerlingen, zowel met brugpiepers als met examenkandidaten. Vooral kinderen die graag wilden leren maar waarbij het niet lukte, waren voor mij een uitdaging om ze mee te krijgen. En dan heb ik het vooral over kinderen met ADHD, faalangst enz... Afijn. Ik hoop dat je er wat aan hebt.
Tip 1 is ongeveer de basis van veel andere tips dus zorg dat je die goed begrijpt. Je kunt mij altijd mailen (judyscorner16@gmail.com) voor vragen of reageren op deze blog (contactgegevens).
Zet 'm op, hé?!
01* MAAK ZO EFFICIËNT MOGELIJK GEBRUIK VAN JE GEHEUGEN
Hoe dan? Zodra je met iets "aan de slag" moet, bijvoorbeeld je moet sommen verrichten, dan haalt je geheugen de nodige informatie naar voren. Die informatie komt dan in je werkgeheugen. Maar dat zat eerst in zowel je korte- als in je lange-termijn geheugen.
Hoe werkt dat dan? Nieuwe informatie zit in eerste instantie in je korte-termijn geheugen. Pas als je het begrijpt en het kan linken aan andere dingen die je weet of ervaringen die je hebt, dan wordt het vastgelegd in je lange-termijn geheugen. Je weet het wel: als je ouder wordt, komt vooral informatie hieruit naar boven. Juist omdat dat het meest stabiele is. Dat is getoetst. Dat begrijp je ook. Daar stem je je leven op af...
Heel veel van wat je op een opleiding leert, blijft hangen in je lange-termijn geheugen, maar is altijd eerst in je korte-termijn geheugen geweest. Tijdens de les sla je het namelijk eerst op in je korte-termijn geheugen. Dat gevoel van "ik begrijp het wel maar ik begrijp het niet" - herken je dit? Informatie uit je korte-termijn geheugen is handig voor het neerpennen van rijtjes, losse informatie. Als je verbanden moet leggen tussen dingen (bijvoorbeeld tussen theorie en praktijk) dan moet je graven in je lange-termijn geheugen.
(onthou dit, want ik kom hier in de onderstaande tips nog op terug!)
02*OP TIJD BEGINNEN
Iedere docent leert de leerling "op tijd" te beginnen met leren. Maar wat is "op tijd"??? Dat verschilt per persoon. Ikzelf word steeds zenuwachtiger naarmate de deadline dichterbij komt, dus moet ik lang van tevoren beginnen. Anderen gaan daardoor juist aan de slag - die hebben zo'n naderende deadline nodig om efficiënt te kunnen werken. Dit zie je vooral bij mensen met ADHD of ADD. Puzzel uit wat voor jou het beste werkt.
03* SPLITS DOE-WERK EN LEER-WERK
Samenvattingen maken is "doe-werk". Je kunt dan tegelijk proberen te onthouden wat je moet weten maar dat hoeft niet. Wel moet je dan de grote lijnen begrijpen. Hier kun je rustig een maand eerder mee beginnen. Het echte "leerwerk" komt altijd pas later. Probeer hier echter niet later mee te beginnen dan een week. De laatste termen in je hoofd stampen doe je 1 of 2 dagen voor de toets. Dat komt dan in je korte-termijn geheugen. Als je het zo doet, dan zit verreweg het meeste in je lange-termijn geheugen en dat is handig voor moeilijkere toetsvragen.
04* WEET WAT JE WEET
Je onthoudt vaak veel meer dan je denkt. Vertrouw daarop. Stress en zenuwen zijn funest en vegen geleerde informatie weg. Ik heb het dan niet over een "gezonde spanning" want de adrenaline die daarbij komt kijken zorgt er zelfs voor dat je allert blijft. Iemand zei ooit dat deze spanning een teken is dat je het leerwerk serieus neemt... en dat klopt ook wel. Een houding van "o dat doe ik wel even" levert vaak slechtere resultaten op.
05* ZOEK WAT VOOR JOU WERKT
Probeer een methode uit en durf daarbij te falen. Zie het falen als "dit werkt dus niet voor mij". Ik zeg altijd tegen mijn brugpiepers: je hebt een paar jaar om de juiste manier te vinden om te kunnen slagen voor je examens. Probeer maar wat en kijk wat er werkt. Wat voor de ene goed werkt, hoeft voor de ander niet te werken...
06* ZOEK WAT VOOR EEN VAK WERKT
Voor biologie is het belangrijk om de plaatjes te leren en te begrijpen. Voor natuurkunde wellicht ook. Maar voor geschiedenis zal dit een beetje anders liggen. Ga na wat er voor vakken werkt. Vraag aan oudere leerlingen/studenten wat hun ervaring is. Helemaal handig als je het aan de docent vraagt. Ik kreeg heel vaak de vraag "hoe leer je eigenlijk voor biologie?" Op de universiteit geven docenten vaak als antwoord "let goed op wat ik tijdens colleges zeg"... Tja, zelfs diegene die echt heel saai lesgeven hebben vaak hun "stokpaardjes" - als de docent vaak iets herhaalt, zorg dan dat je dat goed begrijpt want dan kan ik je op een briefje geven dat daar een vraag over in de toets komt!
07* UUR VOOR TOETS NIETS MEER DOORLEZEN
Denk ongeveer een uur voor de toets "wat ik nu niet weet is gewoon pech gehad - dan maar geen 10". Als je het gevoel hebt "ik weet echt niks meer" dan is dat een goed teken: de informatie zit in je lange-termijn geheugen. Als je je boek er dan nog bij pakt en nog even een rijtje gaat stampen, dan gebruik je je korte-termijn geheugen en dan veeg je als het ware informatie dat je eerder al had opgeslagen, uit je geheugen weg. Tijdens de toets zul je dat rijtje wel prima weten maar de rest lijkt weg, verdwenen... Niet doen dus. Ga voor een toets eens lekker lachen met anderen, daar word je vrolijk van... Tijdens de toets zul je echt wel adrenaline genoeg hebben om de informatie op te halen. vertrouw daarop.
08* SLAPEN & GEZOND ETEN (geen koffie!)
Je hoofd heeft voedingsstoffen en rust nodig. Het blijkt zelfs uit onderzoek dat als je (even) gaat slapen nadat je gestudeerd hebt, de geleerde informatie beter "beklijft", vastgezet wordt... in je lange-termijn geheugen. Slaap werkt dan als een soort plaksel. Een dag leren? Ga dan 's middags een kort dutje doen en ga 's avonds wel op tijd naar bed. Als je goed geleerd hebt maar kapot op de toets verschijnt, dan heb je er nog niks aan. Vermoeidheid wekt remmend op je adrenaline. Zorg ook voor goed en genoeg voedsel. Ontbijt goed voor je gaat leren. Suiker en caffeïne helpen niet: ze geven eerst een oppepper om je daarna extra moe te laten worden. Je weet wel: iemand die koffie drinkt om wakker te blijven moet de ene koffie na de andere drinken - en dan klagen dat ze zo moe zijn, niet bedenkend dat het juist door de koffie kan komen! Afijn. En Redbull en andere vergelijkbare drankjes zijn dus helemaal uit den boze (toch, Jolien?)! Dus: drink thee, vitamineC (fruit) (en... heb wel eens gehoord: paracetamol) om goed je aandacht erbij te kunnen houden...
09* MAAR 20 MINUTEN CONCENTRATIE
Uit onderzoek blijkt dat - ongeacht de leeftijd!! - men gemiddeld niet meer dan 20 minuten kan concentreren. Hou daar rekening mee. Ga ongeveer om de 20 minuten even een glas water halen of naar de toilet. Ikzelf bleef wel langer geconcentreerd maar de echte "superconcentratie" bleef wel ongeveer die 20 minuten. Splits je bijvoorbeeld een uur in 40 minuten samenvatten (doe-werk) en 20 minuten leren (leer-werk) dan is dat helemaal optimaal gebruik van je tijd en pauzeer je om het uur...
10* TOETS IS GEEN DOEL
Hou altijd in je achterhoofd dat een toets er alleen voor is als een stok achter de deur om te leren en om te testen wat je weet of hebt begrepen tijdens de lessen. Het is geen doel. Het doel van een vak is om te onthouden wat je moet weten om volgende vakken te doen en om het na je studie in de praktijk te kunnen toepassen.
Heel belangrijk: zijn er moeilijke omstandigheden waaronder je moet leren of heb je ADHD maar heb je teveel last van bijwerkingen van medicijnen en moet je dus geconcentreerd leren zonder medicatie, leg de lat dan niet te hoog: tel die omstandigheden mee en wees dankbaar voor iedere voldoende.
11* BLOKKEREN TIJDENS DE TOETS
Help! Super vervelend als dit je overkomt! Denk dan even heel fatalistisch: "ok - deze toets is verprutst en alles wat ik nu nog aan punten kan binnenslepen helpt weer iets..." Menigmaal heb ik zo toch een toets voldoende weten af te sluiten. De tips hieronder over hoe je een toets kunt maken helpen wel. Wat ook helpt is om te achterhalen wat voor de blokkade heeft gezorgd. Enkele opties: vermoeidheid, te laat begonnen met leren (dan zit er teveel in je korte-termijn geheugen en kun je slecht nadenken), druk (door ouders, docenten, werkgever, vrienden of gewoon door jezelf) om hoog te moeten scoren, enz. Een tip waarvan gezegd wordt dat wel helpt is een slok water drinken en recht naar boven kijken (al zullen surveillerende docenten dan wel gelijk jouw kant op kijken, hihihi). Op de middelbare school is het wel aan te raden tegen de docent (of mentor) te zeggen dat je blokkerde tijdens de toets. Schrijf het desnoods op je blaadje. Kortom: geef er aan toe, denk er over na en... eh... volgende keer beter!
Onderstaande tips zijn meer gericht op het lezen en het onthouden van leerwerk...
12* BLOKJES VAN 3 OF 7 MAKEN
Uit onderzoek blijkt dat als je informatie opsplitst in 3tallen of 7tallen, je het beter kunt onthouden. Volgens mij hebben ze hier onderzoek naar gedaan wat betreft het onthouden van nummers, telefoonnummers, maar dat weet ik niet zeker meer. Dus: rijtjes met woorden om te stampen kun je opsplitsen, maar ook als je een hele lap tekst moet lezen - probeer het dan in 3 stukken te delen en daar een kopje voor te bedenken...
13* TITEL ALS ANKER
Slechte lezers lezen geen titels. Oeps, daar ga je!! Maar waarom zijn titels zo belangrijk??
Ons geheugen werkt met linken, verbanden leggen. Dit liet ik aan leerlingen zien door het woord "restaurant" op het bord te schrijven en ze dan 2 minuten te geven om zoveel mogelijk associaties erbij te laten schrijven. Dat liep uiteen van "eten" tot aan "betalen", "romantisch", "toilet", "spionage" enz... Afhankelijk van hoe vaak je een link gebruikt, des te sterker is die link. Dus als ik zeg "school" dan zul jij eerder denken aan een klassensituatie dan aan een school vissen, toch? Tenzij je visser bent...
Terug naar de titels: zodra je een (goede) titel leest, en er even een paar tellen bij stilstaat om de titel ook te begrijpen, dan gaan je hersenen aan de slag met een soort van voorspelling maken wat er in de te lezen tekst zal staan. Als je dan gaat lezen, ga je toetsen of dit klopt. Dan blijft de informatie ook ineens veel beter hangen. Uiteraard werkt dit niet bij stomme titels of extra opgeleukte (of te lange) titels. Als je merkt dat de schrijver geen verstand heeft van titels, lees dan de tekst en verzin een eigen titel. Daar leer je ook van. Dan is de titel een soort van samenvatting...
14* ARCEREN EN SCHRIJVEN IN HET BOEK
Ikzelf schrijf veel in boeken. Omdat schoolboeken in Nederland vaak gehuurd zijn, leren Nederlanders dit af. Bij studieboeken zou ik het wel aanraden. Verwijs in de kantlijnen naar andere delen van het boek of splits de tekst op en bedenk sub-titels. Of het arceren van belangrijke zinnen werkt, daar is discussie over. Bij het opnieuw doorlezen van de stof vergeet je dan vaak wat niet gearceerd staat. Bij mij werkt arceren wel. Ik let er dan ook altijd op dat ik echt alleen de zinnen arceer die de hele tekst als het ware samenvatten. Desnoods schrijf ik er nog een zin bij in de kantlijn en arceer die ook.
15* MINDMAPPEN
Het brein werkt dus blijkbaar in verbanden, linken, connecties... en niet in vaste structuren. Daarom zijn veel mensen gebaat bij het maken van mindmaps. Om een of andere reden werkt dit niet bij mij - hetgene wat ik gestructureerd in mijn hoofd heb zitten, wordt door een mindmap een rommeltje. Zou dit te maken kunnen hebben met een (te) sterk visueel geheugen?? Geen idee. Maar probeer dit zeker uit want ik hoor meer positieve dan negatieve geluiden...
16* HOE LEER JE BIOLOGIE IN DE ONDERBOUW?
Leerlingen komen soms gefrustreerd naar mij toe met de vraag hoe ze moeten leren want "kijk, ik maak steeds hele uitgebreide samenvattingen en dan nog haal ik een onvoldoende". Dan reageer ik altijd met "nou dan gaat er dus toch iets mis en gaan we gewoon net zo lang proberen tot we de juiste manier voor jou hebben gevonden".
Ik begin meestal met deze opmerking: veel schoolboeken hebben de kernwoorden al in een andere kleur of vetgedrukt. Daar word je lui van. En ben je al wat onzeker, dan ga je hele lappen tekst samenvatten in uitgebreide, nieuwe lappen tekst. Niet doen. Werkt dus niet. Wat je moet gaan proberen is om een blaadje naast je boek te leggen en als eerste schrijf je de titel op van de tekst die je gaat lezen (en ook een subtitel als die erbij staat). Dit, omdat je dan stilstaat bij de titels (de uitleg waarom dit belangrijk is, lees je hierboven). Dan ga je (liefst hardop) lezen. Zodra je een kernwoord (of een nieuw woord) tegenkomt, schrijf je die op je blaadje. Meer niet. Alleen het woord of de term. Ga vervolgens na of je ook weet wat dat woord betekent (google desnoods een plaatje erbij of wat extra uitleg). Lees niet verder tot je weet wat het opgeschreven woord betekent. Dan lees je verder tot het volgende woord en dan herhaal je dit proces. Als je het hele stukje tekst hebt gelezen, heb je op je blaadje steeds een titel en daaronder een rijtje woorden, een titel en een rijtje woorden, enz...
OK. Daar kun je eventueel later nog wel een samenvatting van maken (doe dit pas als je alle stof gelezen hebt en je nog tijd over hebt) (zo'n opdracht van "leg deze titel uit en gebruik onderstaande woorden") of je kunt het gebruiken om je te laten overhoren. Veel leerlingen komen mij trots vertellen dat hun vader, die ook bioloog is, hen heeft overhoord. Fout! Vader snapt dus het ook als je onzin verklaart en stelt minder snel vragen dan iemand die geen enkel verstand heeft van biologie. Leg het desnoods uit aan de spiegel ;-)
Het leuke aan deze methode is dat je als een speer door je leerwerk gaat zonder ellelange samenvattingen en dat je ook midden in de tekst kunt stoppen als je dat wilt, want aan de hand van je lijstje kun je zien waar je bent gebleven. Heel relaxed dus.
Voor biologie geef ik ook een tip om de plaatjes goed te leren. Probeer uit te leggen waarom er bij dit stukje tekst dit plaatje staat en waarom jij het ergens anders beter vindt staan. Ben je goed in tekenen, teken het dan over (doe dit ook pas als je alle stof gelezen hebt en je nog tijd over hebt).
17* GEBRUIK NIEUWE WOORDEN IN HET DAGELIJKS LEVEN
Ook al kan dit soms hilarische zinnen en contexten opleveren... doen! Ook als het niet klopt (maar je wel weet waarom het niet klopt - belangrijk detail!!), dan nog blijven woorden beter hangen. Het blijkt uit onderzoek dat hoe meer zintuigen er bij het leren betrokken worden, hoe beter iets blijft hangen. Ik geef leerlingen daarom ook de tip om woorden gewoon hardop voor te lezen.
Onderstaande tips zijn specifiek gericht op het maken van een toets...
Hoe werkt het dan?
Stap 1 (neem hiervoor niet meer dan 2 minuten): lees kort en oppervlakkig de hele toets door. Soms kunnen er vragen bij staan die je alvast een hint geven voor andere vragen. Vooral bij docenten die geen toets kunnen maken zal dit regelmatig voorkomen. Door dit doorlezen haal je ook informatie op uit je lange-termijn geheugen. Word je een beetje zenuwachtig van alle onderwerpen? Mooi zo: dat helpt ook om de informatie los te peuteren...
Stap 2 (neem hier zo'n 10 a 15 minuten voor): begin bij vraag 1 en maak alleen de vragen die óf makkelijk zijn, óf die niet zoveel schrijfwerk kosten. Bij makkelijke vragen die je helemaal moet uitwerken is mijn tip: noteer hoe je van start zou gaan en markeer met potlood dat je die later afmaakt. Blijf nooit meer dan een paar seconden denken bij een vraag. Heb je meer tijd nodig, sla de vraag dan over. Meestal heb je na deze stap in ieder geval al een voldoende.
Stap 3 (gebruik de rest van de tijd): begin weer bij het begin van de toets en werk nu alle andere vragen uit. Hoe meer vragen goed, hoe hoger nu je cijfer... Dus, haast je niet om alle vragen af te krijgen maar zorg dat je de vragen goed maakt.
19* NIET EERST MET POTLOOD
Tenzij je een hele snelle lezer, denker en schrijver bent, kun je beter alles gelijk met pen maken. Gaat iets fout, streep het dan duidelijk door en verwijs naar de plek waar je het opnieuw schrijft. Zorg dat dit duidelijk is. Doe je het eerst met potlood, dan verlies je daarna veel tijd met overschrijven en vaak word je dan ook erg onzeker.
20* NIET VERBETEREN TENZIJ JE HET HÉÉÉÉL ZEKER WEET
Vertrouw op je hersenen: meestal is het eerste antwoord de juiste. Dus tenzij je heel zeker weet dat jouw antwoord fout was en welke wel goed is, nooit verbeteren! Veel leerlingen gaan hiermee de mist in... Sowieso raad ik het altijd af om je antwoorden nogmaals door te lezen want je wordt er alleen maar onzeker door. Al weet ik wel uitzonderingen die blijkbaar scherp blijven tot het eind en de toets zowat 2x maken...
21* MEERKEUZEVRAGEN (MULTIPLE CHOICE VRAGEN)
Ben je erg visueel, dan heb je het liefst MC-vragen. Maar dat geldt niet voor iedereen en voor die mensen heb ik 2 tips:
1) als je het echt niet weet en sowieso moet "gokken", neem dan het langste antwoord.
2) als je de vraag op meerdere manieren kunt interpreteren en daardoor ook andere antwoorden kunt geven, schrijf dat dan op je antwoordenblaadje ("ik begrijp de vraag zo en dan is dit het antwoord, maar als de vraag op deze manier bedoeld wordt dan is dit het antwoord"). De meeste docenten zijn dusdanig overtuigd dat ze goede vragen maken datn ze hier helaas niet naar kijken. Maar, je zult toch maar een docent zoals ik treffen die kijkt of je het inderdaad ook zo kunt interpreteren...
Nou, op dit moment heb ik geen tips meer voor je en anders vul ik deze blog wel aan en dan zie je er een label "recentelijk aangepast" onder staan... Succes!!
Hoe dan? Zodra je met iets "aan de slag" moet, bijvoorbeeld je moet sommen verrichten, dan haalt je geheugen de nodige informatie naar voren. Die informatie komt dan in je werkgeheugen. Maar dat zat eerst in zowel je korte- als in je lange-termijn geheugen.
Hoe werkt dat dan? Nieuwe informatie zit in eerste instantie in je korte-termijn geheugen. Pas als je het begrijpt en het kan linken aan andere dingen die je weet of ervaringen die je hebt, dan wordt het vastgelegd in je lange-termijn geheugen. Je weet het wel: als je ouder wordt, komt vooral informatie hieruit naar boven. Juist omdat dat het meest stabiele is. Dat is getoetst. Dat begrijp je ook. Daar stem je je leven op af...
Heel veel van wat je op een opleiding leert, blijft hangen in je lange-termijn geheugen, maar is altijd eerst in je korte-termijn geheugen geweest. Tijdens de les sla je het namelijk eerst op in je korte-termijn geheugen. Dat gevoel van "ik begrijp het wel maar ik begrijp het niet" - herken je dit? Informatie uit je korte-termijn geheugen is handig voor het neerpennen van rijtjes, losse informatie. Als je verbanden moet leggen tussen dingen (bijvoorbeeld tussen theorie en praktijk) dan moet je graven in je lange-termijn geheugen.
(onthou dit, want ik kom hier in de onderstaande tips nog op terug!)
02*OP TIJD BEGINNEN
Iedere docent leert de leerling "op tijd" te beginnen met leren. Maar wat is "op tijd"??? Dat verschilt per persoon. Ikzelf word steeds zenuwachtiger naarmate de deadline dichterbij komt, dus moet ik lang van tevoren beginnen. Anderen gaan daardoor juist aan de slag - die hebben zo'n naderende deadline nodig om efficiënt te kunnen werken. Dit zie je vooral bij mensen met ADHD of ADD. Puzzel uit wat voor jou het beste werkt.
03* SPLITS DOE-WERK EN LEER-WERK
Samenvattingen maken is "doe-werk". Je kunt dan tegelijk proberen te onthouden wat je moet weten maar dat hoeft niet. Wel moet je dan de grote lijnen begrijpen. Hier kun je rustig een maand eerder mee beginnen. Het echte "leerwerk" komt altijd pas later. Probeer hier echter niet later mee te beginnen dan een week. De laatste termen in je hoofd stampen doe je 1 of 2 dagen voor de toets. Dat komt dan in je korte-termijn geheugen. Als je het zo doet, dan zit verreweg het meeste in je lange-termijn geheugen en dat is handig voor moeilijkere toetsvragen.
04* WEET WAT JE WEET
Je onthoudt vaak veel meer dan je denkt. Vertrouw daarop. Stress en zenuwen zijn funest en vegen geleerde informatie weg. Ik heb het dan niet over een "gezonde spanning" want de adrenaline die daarbij komt kijken zorgt er zelfs voor dat je allert blijft. Iemand zei ooit dat deze spanning een teken is dat je het leerwerk serieus neemt... en dat klopt ook wel. Een houding van "o dat doe ik wel even" levert vaak slechtere resultaten op.
05* ZOEK WAT VOOR JOU WERKTProbeer een methode uit en durf daarbij te falen. Zie het falen als "dit werkt dus niet voor mij". Ik zeg altijd tegen mijn brugpiepers: je hebt een paar jaar om de juiste manier te vinden om te kunnen slagen voor je examens. Probeer maar wat en kijk wat er werkt. Wat voor de ene goed werkt, hoeft voor de ander niet te werken...
06* ZOEK WAT VOOR EEN VAK WERKT
Voor biologie is het belangrijk om de plaatjes te leren en te begrijpen. Voor natuurkunde wellicht ook. Maar voor geschiedenis zal dit een beetje anders liggen. Ga na wat er voor vakken werkt. Vraag aan oudere leerlingen/studenten wat hun ervaring is. Helemaal handig als je het aan de docent vraagt. Ik kreeg heel vaak de vraag "hoe leer je eigenlijk voor biologie?" Op de universiteit geven docenten vaak als antwoord "let goed op wat ik tijdens colleges zeg"... Tja, zelfs diegene die echt heel saai lesgeven hebben vaak hun "stokpaardjes" - als de docent vaak iets herhaalt, zorg dan dat je dat goed begrijpt want dan kan ik je op een briefje geven dat daar een vraag over in de toets komt!
07* UUR VOOR TOETS NIETS MEER DOORLEZEN
Denk ongeveer een uur voor de toets "wat ik nu niet weet is gewoon pech gehad - dan maar geen 10". Als je het gevoel hebt "ik weet echt niks meer" dan is dat een goed teken: de informatie zit in je lange-termijn geheugen. Als je je boek er dan nog bij pakt en nog even een rijtje gaat stampen, dan gebruik je je korte-termijn geheugen en dan veeg je als het ware informatie dat je eerder al had opgeslagen, uit je geheugen weg. Tijdens de toets zul je dat rijtje wel prima weten maar de rest lijkt weg, verdwenen... Niet doen dus. Ga voor een toets eens lekker lachen met anderen, daar word je vrolijk van... Tijdens de toets zul je echt wel adrenaline genoeg hebben om de informatie op te halen. vertrouw daarop.
08* SLAPEN & GEZOND ETEN (geen koffie!)
Je hoofd heeft voedingsstoffen en rust nodig. Het blijkt zelfs uit onderzoek dat als je (even) gaat slapen nadat je gestudeerd hebt, de geleerde informatie beter "beklijft", vastgezet wordt... in je lange-termijn geheugen. Slaap werkt dan als een soort plaksel. Een dag leren? Ga dan 's middags een kort dutje doen en ga 's avonds wel op tijd naar bed. Als je goed geleerd hebt maar kapot op de toets verschijnt, dan heb je er nog niks aan. Vermoeidheid wekt remmend op je adrenaline. Zorg ook voor goed en genoeg voedsel. Ontbijt goed voor je gaat leren. Suiker en caffeïne helpen niet: ze geven eerst een oppepper om je daarna extra moe te laten worden. Je weet wel: iemand die koffie drinkt om wakker te blijven moet de ene koffie na de andere drinken - en dan klagen dat ze zo moe zijn, niet bedenkend dat het juist door de koffie kan komen! Afijn. En Redbull en andere vergelijkbare drankjes zijn dus helemaal uit den boze (toch, Jolien?)! Dus: drink thee, vitamineC (fruit) (en... heb wel eens gehoord: paracetamol) om goed je aandacht erbij te kunnen houden...
09* MAAR 20 MINUTEN CONCENTRATIE
Uit onderzoek blijkt dat - ongeacht de leeftijd!! - men gemiddeld niet meer dan 20 minuten kan concentreren. Hou daar rekening mee. Ga ongeveer om de 20 minuten even een glas water halen of naar de toilet. Ikzelf bleef wel langer geconcentreerd maar de echte "superconcentratie" bleef wel ongeveer die 20 minuten. Splits je bijvoorbeeld een uur in 40 minuten samenvatten (doe-werk) en 20 minuten leren (leer-werk) dan is dat helemaal optimaal gebruik van je tijd en pauzeer je om het uur...
10* TOETS IS GEEN DOEL
Hou altijd in je achterhoofd dat een toets er alleen voor is als een stok achter de deur om te leren en om te testen wat je weet of hebt begrepen tijdens de lessen. Het is geen doel. Het doel van een vak is om te onthouden wat je moet weten om volgende vakken te doen en om het na je studie in de praktijk te kunnen toepassen.
Heel belangrijk: zijn er moeilijke omstandigheden waaronder je moet leren of heb je ADHD maar heb je teveel last van bijwerkingen van medicijnen en moet je dus geconcentreerd leren zonder medicatie, leg de lat dan niet te hoog: tel die omstandigheden mee en wees dankbaar voor iedere voldoende.11* BLOKKEREN TIJDENS DE TOETS
Help! Super vervelend als dit je overkomt! Denk dan even heel fatalistisch: "ok - deze toets is verprutst en alles wat ik nu nog aan punten kan binnenslepen helpt weer iets..." Menigmaal heb ik zo toch een toets voldoende weten af te sluiten. De tips hieronder over hoe je een toets kunt maken helpen wel. Wat ook helpt is om te achterhalen wat voor de blokkade heeft gezorgd. Enkele opties: vermoeidheid, te laat begonnen met leren (dan zit er teveel in je korte-termijn geheugen en kun je slecht nadenken), druk (door ouders, docenten, werkgever, vrienden of gewoon door jezelf) om hoog te moeten scoren, enz. Een tip waarvan gezegd wordt dat wel helpt is een slok water drinken en recht naar boven kijken (al zullen surveillerende docenten dan wel gelijk jouw kant op kijken, hihihi). Op de middelbare school is het wel aan te raden tegen de docent (of mentor) te zeggen dat je blokkerde tijdens de toets. Schrijf het desnoods op je blaadje. Kortom: geef er aan toe, denk er over na en... eh... volgende keer beter!
Onderstaande tips zijn meer gericht op het lezen en het onthouden van leerwerk...
12* BLOKJES VAN 3 OF 7 MAKEN
Uit onderzoek blijkt dat als je informatie opsplitst in 3tallen of 7tallen, je het beter kunt onthouden. Volgens mij hebben ze hier onderzoek naar gedaan wat betreft het onthouden van nummers, telefoonnummers, maar dat weet ik niet zeker meer. Dus: rijtjes met woorden om te stampen kun je opsplitsen, maar ook als je een hele lap tekst moet lezen - probeer het dan in 3 stukken te delen en daar een kopje voor te bedenken...
13* TITEL ALS ANKER
Slechte lezers lezen geen titels. Oeps, daar ga je!! Maar waarom zijn titels zo belangrijk??
Ons geheugen werkt met linken, verbanden leggen. Dit liet ik aan leerlingen zien door het woord "restaurant" op het bord te schrijven en ze dan 2 minuten te geven om zoveel mogelijk associaties erbij te laten schrijven. Dat liep uiteen van "eten" tot aan "betalen", "romantisch", "toilet", "spionage" enz... Afhankelijk van hoe vaak je een link gebruikt, des te sterker is die link. Dus als ik zeg "school" dan zul jij eerder denken aan een klassensituatie dan aan een school vissen, toch? Tenzij je visser bent...
Terug naar de titels: zodra je een (goede) titel leest, en er even een paar tellen bij stilstaat om de titel ook te begrijpen, dan gaan je hersenen aan de slag met een soort van voorspelling maken wat er in de te lezen tekst zal staan. Als je dan gaat lezen, ga je toetsen of dit klopt. Dan blijft de informatie ook ineens veel beter hangen. Uiteraard werkt dit niet bij stomme titels of extra opgeleukte (of te lange) titels. Als je merkt dat de schrijver geen verstand heeft van titels, lees dan de tekst en verzin een eigen titel. Daar leer je ook van. Dan is de titel een soort van samenvatting...
14* ARCEREN EN SCHRIJVEN IN HET BOEK
Ikzelf schrijf veel in boeken. Omdat schoolboeken in Nederland vaak gehuurd zijn, leren Nederlanders dit af. Bij studieboeken zou ik het wel aanraden. Verwijs in de kantlijnen naar andere delen van het boek of splits de tekst op en bedenk sub-titels. Of het arceren van belangrijke zinnen werkt, daar is discussie over. Bij het opnieuw doorlezen van de stof vergeet je dan vaak wat niet gearceerd staat. Bij mij werkt arceren wel. Ik let er dan ook altijd op dat ik echt alleen de zinnen arceer die de hele tekst als het ware samenvatten. Desnoods schrijf ik er nog een zin bij in de kantlijn en arceer die ook.
15* MINDMAPPEN
Het brein werkt dus blijkbaar in verbanden, linken, connecties... en niet in vaste structuren. Daarom zijn veel mensen gebaat bij het maken van mindmaps. Om een of andere reden werkt dit niet bij mij - hetgene wat ik gestructureerd in mijn hoofd heb zitten, wordt door een mindmap een rommeltje. Zou dit te maken kunnen hebben met een (te) sterk visueel geheugen?? Geen idee. Maar probeer dit zeker uit want ik hoor meer positieve dan negatieve geluiden...
16* HOE LEER JE BIOLOGIE IN DE ONDERBOUW?
Leerlingen komen soms gefrustreerd naar mij toe met de vraag hoe ze moeten leren want "kijk, ik maak steeds hele uitgebreide samenvattingen en dan nog haal ik een onvoldoende". Dan reageer ik altijd met "nou dan gaat er dus toch iets mis en gaan we gewoon net zo lang proberen tot we de juiste manier voor jou hebben gevonden".
Ik begin meestal met deze opmerking: veel schoolboeken hebben de kernwoorden al in een andere kleur of vetgedrukt. Daar word je lui van. En ben je al wat onzeker, dan ga je hele lappen tekst samenvatten in uitgebreide, nieuwe lappen tekst. Niet doen. Werkt dus niet. Wat je moet gaan proberen is om een blaadje naast je boek te leggen en als eerste schrijf je de titel op van de tekst die je gaat lezen (en ook een subtitel als die erbij staat). Dit, omdat je dan stilstaat bij de titels (de uitleg waarom dit belangrijk is, lees je hierboven). Dan ga je (liefst hardop) lezen. Zodra je een kernwoord (of een nieuw woord) tegenkomt, schrijf je die op je blaadje. Meer niet. Alleen het woord of de term. Ga vervolgens na of je ook weet wat dat woord betekent (google desnoods een plaatje erbij of wat extra uitleg). Lees niet verder tot je weet wat het opgeschreven woord betekent. Dan lees je verder tot het volgende woord en dan herhaal je dit proces. Als je het hele stukje tekst hebt gelezen, heb je op je blaadje steeds een titel en daaronder een rijtje woorden, een titel en een rijtje woorden, enz...
OK. Daar kun je eventueel later nog wel een samenvatting van maken (doe dit pas als je alle stof gelezen hebt en je nog tijd over hebt) (zo'n opdracht van "leg deze titel uit en gebruik onderstaande woorden") of je kunt het gebruiken om je te laten overhoren. Veel leerlingen komen mij trots vertellen dat hun vader, die ook bioloog is, hen heeft overhoord. Fout! Vader snapt dus het ook als je onzin verklaart en stelt minder snel vragen dan iemand die geen enkel verstand heeft van biologie. Leg het desnoods uit aan de spiegel ;-)
Het leuke aan deze methode is dat je als een speer door je leerwerk gaat zonder ellelange samenvattingen en dat je ook midden in de tekst kunt stoppen als je dat wilt, want aan de hand van je lijstje kun je zien waar je bent gebleven. Heel relaxed dus.
Voor biologie geef ik ook een tip om de plaatjes goed te leren. Probeer uit te leggen waarom er bij dit stukje tekst dit plaatje staat en waarom jij het ergens anders beter vindt staan. Ben je goed in tekenen, teken het dan over (doe dit ook pas als je alle stof gelezen hebt en je nog tijd over hebt).
17* GEBRUIK NIEUWE WOORDEN IN HET DAGELIJKS LEVEN
Ook al kan dit soms hilarische zinnen en contexten opleveren... doen! Ook als het niet klopt (maar je wel weet waarom het niet klopt - belangrijk detail!!), dan nog blijven woorden beter hangen. Het blijkt uit onderzoek dat hoe meer zintuigen er bij het leren betrokken worden, hoe beter iets blijft hangen. Ik geef leerlingen daarom ook de tip om woorden gewoon hardop voor te lezen.
Onderstaande tips zijn specifiek gericht op het maken van een toets...
18* MAAK EEN TOETS ALTIJD IN 3 STAPPEN
Ooit heeft mijn docent biologie António Nobre mij geleerd om de tijd te nemen voor het maken van een toets. Deze methode geeft echt rust!! Helaas vertel ik dit altijd aan alle klassen maar een enkele leerling past het toe. Dit zijn dan ook de leerlingen die kwa cijfer ineens omhoog gaan en niet alleen voor biologie.Hoe werkt het dan?
Stap 1 (neem hiervoor niet meer dan 2 minuten): lees kort en oppervlakkig de hele toets door. Soms kunnen er vragen bij staan die je alvast een hint geven voor andere vragen. Vooral bij docenten die geen toets kunnen maken zal dit regelmatig voorkomen. Door dit doorlezen haal je ook informatie op uit je lange-termijn geheugen. Word je een beetje zenuwachtig van alle onderwerpen? Mooi zo: dat helpt ook om de informatie los te peuteren...
Stap 2 (neem hier zo'n 10 a 15 minuten voor): begin bij vraag 1 en maak alleen de vragen die óf makkelijk zijn, óf die niet zoveel schrijfwerk kosten. Bij makkelijke vragen die je helemaal moet uitwerken is mijn tip: noteer hoe je van start zou gaan en markeer met potlood dat je die later afmaakt. Blijf nooit meer dan een paar seconden denken bij een vraag. Heb je meer tijd nodig, sla de vraag dan over. Meestal heb je na deze stap in ieder geval al een voldoende.
Stap 3 (gebruik de rest van de tijd): begin weer bij het begin van de toets en werk nu alle andere vragen uit. Hoe meer vragen goed, hoe hoger nu je cijfer... Dus, haast je niet om alle vragen af te krijgen maar zorg dat je de vragen goed maakt.
19* NIET EERST MET POTLOOD
Tenzij je een hele snelle lezer, denker en schrijver bent, kun je beter alles gelijk met pen maken. Gaat iets fout, streep het dan duidelijk door en verwijs naar de plek waar je het opnieuw schrijft. Zorg dat dit duidelijk is. Doe je het eerst met potlood, dan verlies je daarna veel tijd met overschrijven en vaak word je dan ook erg onzeker.
20* NIET VERBETEREN TENZIJ JE HET HÉÉÉÉL ZEKER WEET
Vertrouw op je hersenen: meestal is het eerste antwoord de juiste. Dus tenzij je heel zeker weet dat jouw antwoord fout was en welke wel goed is, nooit verbeteren! Veel leerlingen gaan hiermee de mist in... Sowieso raad ik het altijd af om je antwoorden nogmaals door te lezen want je wordt er alleen maar onzeker door. Al weet ik wel uitzonderingen die blijkbaar scherp blijven tot het eind en de toets zowat 2x maken...
21* MEERKEUZEVRAGEN (MULTIPLE CHOICE VRAGEN)
Ben je erg visueel, dan heb je het liefst MC-vragen. Maar dat geldt niet voor iedereen en voor die mensen heb ik 2 tips:
1) als je het echt niet weet en sowieso moet "gokken", neem dan het langste antwoord.
2) als je de vraag op meerdere manieren kunt interpreteren en daardoor ook andere antwoorden kunt geven, schrijf dat dan op je antwoordenblaadje ("ik begrijp de vraag zo en dan is dit het antwoord, maar als de vraag op deze manier bedoeld wordt dan is dit het antwoord"). De meeste docenten zijn dusdanig overtuigd dat ze goede vragen maken datn ze hier helaas niet naar kijken. Maar, je zult toch maar een docent zoals ik treffen die kijkt of je het inderdaad ook zo kunt interpreteren...
Nou, op dit moment heb ik geen tips meer voor je en anders vul ik deze blog wel aan en dan zie je er een label "recentelijk aangepast" onder staan... Succes!!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten