Extra

21 jun 2021

Met haaknaald kun je ook ouderwets punniken

Je gelooft me niet, hé? Dat je kunt punniken met een haaknaald. Het is wel een enorm gepriegel dus ik denk niet dat ik het vaak zal doen, maar... het resultaat mag er zijn, vind ik en... nog veel leuker: gewoon omdat het kán!

Vroeger kon je al allerlei punnikklosjes kopen. Kant-en-klare doosjes beschikbaar met genoeg wol om een hééééééééééle lange sliert te punniken... Waar je die sliert dan vervolgens voor gebruikte? Geen idee eigenlijk... Maar... jongens zeg, doe niet zo flauw: dáár ging het helemaal niet om. Het ging erom dat je met 1 draadje een 3D-sliert kon maken. Dáár ging het om!! Niks nuttig. Gewoon... leuk!! 


Je kunt het heel mooi vergelijken met een het overschrijven van DNA. Dat gaat zo vreselijk precies en kunstig dat het super bijzonder is dat het miljarden keren per seconden gewoon goed gaat! Weet je hoe dat werkt? Nee? Nou, stel je dan eens voor...

Jij zit aan je buro. De microscoop staat klaar voor je neus (voor je ogen, dat kijkt beter... 😂). Het glaasje (preparaat) ligt klaar met daarop allemaal cellen vlak voordat ze moeten gaan delen. En wat zie je dan?

Wooooowwwww...

Er zit een hele lang 'touwtje' (DNA) opgerold en deels opgelost in een bolletje, in de celkern. Als de cel ineens een signaaltje krijgt dat het tijd wordt om te gaan 'punniken', dan wordt er zomaar een heel lang touwtje zichtbaar waar allemaal codes op staan (daar kun je verder he-le-maal niets mee! Erger nog: die zie jij niet eens...). Maar wat gebeurt er nu? Eerst gaat er een eiwitje langsglijden die dat 'touwtje' ff ontrolt in 2 'touwtjes' waarvan de codes spiegelbeeld zijn van elkaar zodat ze weer terug in elkaar kunnen klikken na het 'punniken'. Gewoon openritsen zeg maar. 

En dan, als beide 'touwtjes' van elkaar zijn, dan glijden er nieuwe eiwitjes langs die van beide deel-'touwtjes' (of alleen maar van stukjes deel-touwtje')  een soort van blauwdrukje maken: een spiegelbeeld-kopietje van het DNA, zeg maar: het mRNA (m=messenger, dus een soort PostNL, maar dan wel goed en op tijd afgeleverd zonder dat het pakketje zoek raakt, hé?!). Afijn, dit proces noem je "transcriptie".

Omdat mRNA een stuk minusculer is dan DNA en daardoor kan die...

floeps... 

zó door de microscopische gaatjes van de celkern wegglippen. En daar, buiten die kleine celkern (maar nog wel steeds in de cel natuurlijk) zitten de ribosomen (onze 'punnikklosjes') die eindelijk gaan 'punniken': de code wordt omgezet in kleine aminozuren die, als ze aan elkaar geplakt zitten, hele nieuwe eiwitten vormen (ons 'punnikdraadje'). Dit proces noem je "translatie". En waar die eiwitjes dan voor gebruikt worden? 

Tja, laat dat maar aan die cel over... Wij bestuderen het alleen maar en dat geeft al werk zat. Maar, als je zelf gaat punniken, weet dan dat alle cellen van jouw lichaam dit miljarden keren per minuut doen (als niet vaker). En weet je? Er zijn ook eiwitjes die gaan controleren of beide processen wel goed verlopen zijn. Zo niet? Afvoeren die rommel...😱


Maar nu zal ik je ff uitleggen hoe je punnikt met een haaknaald. Dat is net ff wat eenvoudiger... hihihi...

  1. Haak 3 lossen
  2. Haal het draad door de 2e lus van de haaknaald (bewaar de lus!). Doe evenzo met de 3e lus. Je hebt nu 3 lusjes.
  3. Haal heel voorzichtig de eerste twee lusjes van de naald (hou ze goed vast)
  4. Haal het draad door de laatste lus
  5. Zet de middelste lus terug en haal daar het draad doorheen. Doe vervolgens hetzelfde met het laatste lusje.
  6. Herhaal de stapjes 3 t/m 5 tot... je de gewenste lengte hebt...


Nou, dat kun jij wel, toch? Heel veel plezier en... 

succes!!



Hieronder nog wat plaatjes van figuurtjes die je met de draad kunt maken (tja, je moet kennelijk een veertiger zijn om dit te ontdekken... hihihi...)... En helemaal op het eind heb ik nog een paar interessante linken geplaatst...










Hieronder nog wat linken voor je voor als je wat meer wilt weten...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten