Extra

▼

11 apr 2017

Spinnen en teken

Loop ik 's ochtends naar de schuur... zie ik ineens een spinnetje vliegen... Huh??? Spinnen kunnen toch niet vliegen?

Nee,  dat klopt. Maar... ze kunnen zich wel verplaatsen door de lucht. Speciale draadjes vormen ze dan en zo laten ze zich als een parachute door de wind meenemen... Aan dat draadje zitten wat plakkerige druppeltjes en zo blijven ze gauw ergens aan vastplakken: aan een schuurtje of een andere plaats.


Spinnenweb

Dat is dan gelijk ook waar ze een web maken. Heel kunstwerk is dat hoor! Eerst de omtrek en wat basisdraadjes naar het midden. Deze plakken niet dus daar kan de spin zo overheen wandelen. De draadjes worden in tepelklieren in zijn achterlijfje gemaakt terwijl die loopt en bestaat uit verschillende eiwitten, proteïnen. Daarna gaat deze achtpotige er rondjes overheen weven. Die plakken wel hoor mensen! En best stevig. Het valt ook niet mee om webben te verwijderen als je ze bijvoorbeeld in huis hebt. Bah. Zie hieronder een link met wat tips.

De foto van die prachtige spinnenweb is genomen door São Almeida. (Esta fotografia desta linda teia de aranha foi tirada pela São Almeida - obrigada São!!)

 Wist je trouwens dat je aan de vorm van een web kunt herkennen welke spin het heeft gemaakt? Maar... eh... er zijn ook spinachtigen die geen web maken. De hooiwagen bijvoorbeeld. Die met die lange poten, waarvan er soms een paar bij elkaar zitten met de poten verstrengeld, weet je wel?



Voortplanting
Afijn. Als het stoere mannetje een schattig vrouwtje heeft gespot gaan ze paren: het mannetje maakt in een speciaal webdeel een soort papje van de sperma uit klieren in zijn achterlijfje. Dan zuigt hij dat op en met een speciaal orgaantje bij zijn kaken (palp) spuit hij het papje zo bij het vrouwtje naar binnen.

En dan? Tja, dan vormt het vrouwtje inimini eitjes die in een speciaal extra verstevigd webbolletje (eicocon) worden bewaard. Tot de mini-spinnetjes uit de eitjes komen. Het duurt een paar weken voordat ze zichzelf dan uit het bolletje kunnen bevrijden. Sommige spinnen maken geen gewone bolletjes maar hele bijzondere vormpjes coconnen...

Op dat moment zijn ze heel kwetsbaar en worden ze heel vaak opgegeten door andere dieren die wel toe waren aan een lekker spinnetje... En dat, terwijl alleen de sterksten eruit komen want de zwakkeren worden in het webbolletje al opgegeten door broer of zus. Kaniballisme gewoon... Gelukkig legt de spin in zo'n eicocon honderden spinnetjes, want dan zullen er altijd wel een paar overleven.

En, zoals ook andere geleedpotigen groeit ook de spin uit zijn velletje... En dan kruipt hij langzaam uit het chitine-omhulsel en dat doorzichtige huidje zie je soms nog hangen in een achtergebleven web...


Spinnetje of teek?
En wil je weten of je met een klein spinnetje of een teek te maken hebt, kijk dan naar hoe de pootjes aan het lichaam vastzitten - een larve-teekje heeft wel 6 pootjes maar een volwassen heeft er 8, net zoals onze spin. Maar de pootjes van een spin lijken uit een enkel punt te komen (want het lichaam is gesegmenteerd), die van een teek staan verspreid. 

Heb je dus met een teek te maken, pas dan op. Veel teken (80%?) zijn besmet met een bacterie die de ziekte van Lyme aan de mens kan overbrengen. Dat is niet best. Rond de tekenbeet zie je een rondje verschijnen. Als je dat ziet: niet wachten maar accuut naar de dokter! 

Teken vallen vaak uit bomen als het eerst heel warm is geweest en daarna een plensbui heeft plaatsgevonden. Ga je dan door een bos wandelen, bedek dan armen en benen en nek. Ze hebben echt huid nodig om zich vast te houden. Vaak kruipen ze dan naar lekker warme plekjes zoals de lies of oksels. Ze zijn gelukkig goed zichtbaar dus kun je ze goed zien. Na zo'n wandeling moet je ook altijd even controleren. Wil je een teek verwijderen: niet knijpen maar als het ware 'los schroeven'. Zie hier wat tips: Teek verwijderen & info over Lyme

Seizoen voor teken: teken komen voor in de zachte en warme maanden vanaf het voorjaar tot in de herfst, zeg ongeveer van maart tot en met oktober... Heb je een kat: begin dan in februari te druppelen...

Oei, na dit schrijven jeukt nu alles bij mij. Heb jij dat ook? Leuk hoor, die verbeeldingskracht... 😝





2 opmerkingen:

  1. Anoniem20 maart

    Beste,

    Er staat een fout in je "artikel" over teken. Teken hebben wel degelijk 8 poten (in volwassen stadium) en behoren tot de spinachtigen (geen insecten).

    Check Wikipedia voor meer info: https://nl.wikipedia.org/wiki/Teken_(dieren)

    Poten:
    Net als alle spinachtigen hebben teken acht poten, waarmee ze zich onderscheiden van de insecten. Tekenlarven hebben echter tot hun eerste vervelling zes poten, ze zijn hieraan makkelijk te onderscheiden van de nimfen, die ook nog in een juveniel stadium verkeren, maar al acht poten hebben. De poten van een teek zijn, vergeleken met die van andere spinachtigen, klein. Op de voorpoten (poot I) bevindt zich op de laatste geleding het orgaan van Haller; dit is een complexe structuur bestaande uit een putje dat een aantal zintuigharen bevat en bij het lokaliseren van de gastheer wordt gebruikt. Met het orgaan kan de teek veranderingen in temperatuur en vochtigheid waarnemen, evenals stijging van kooldioxide door menselijke of dierlijke ademhaling.[3] De precieze werking van dit zintuiglijk belangrijke en complexe orgaan is echter niet bekend.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Judy's Dutch Corner20 maart

    Super, dankjewel. Je hebt helemaal gelijk, dus ik heb de tekst nu aangepast... Grt, Judy

    BeantwoordenVerwijderen