De taal van de waaier

Laatst vertelde ik mijn vriendinnetje Sadé over het communiceren via een waaier.

Deze romantische traditie was ik namelijk in romans (van Julie Klassen? Roseanna White?) over de tradities van de 18e eeuwse elite, tegengekomen.

Bij het opzoeken kwam ik dit tegen: "Om verschillende uitdrukkingen of vragen duidelijk te maken diende de vrouw telkens een specifieke handeling uit te voeren met haar waaier:

- Kus me: de lippen aanraken met een halfopen waaier

- Ik hou van je: met de rechterhand de waaier naar het hart brengen en hem daar laten rusten. Een andere mogelijke beweging: de waaier over de rechterwang laten glijden
- Ja: de gesloten waaier tegen de rechterwang houden
- Nee: de gesloten waaier tegen de linkerwang houden
- Hou je van me?: de gesloten waaier met beide handen aanbieden
- Wanneer kan ik je zien?: met gesloten waaier het rechteroog aanraken. Nadien kan er een gedeeltelijk geopende waaier getoond worden waarbij het aantal zichtbaar geopende waaierstrookjes aangeeft op welk tijdstip (het uur van afspraak) men wordt verwacht
- Ik wil met je praten: met een vinger op de top van de geopende waaier tikken
- Vergeef me: de handen samenhouden en met beide tegelijk een open waaier vasthouden
- Ik haat je: de waaier met de rechterhand door de linkerhand halen
- Ik ben getrouwd: traag wapperen met de waaier
- Ik ben verloofd: snel wapperen met de waaier
- Vergeet me niet: de waaier geopend achter het hoofd plaatsen
- Ik ben geïnteresseerd in jou: de waaier met de linkerhand openhouden voor de onderkant van het gezicht
- Vertel ons geheim niet verder: met de rechterhand een gesloten waaier over het linkeroor houden

- Je bent gemeen: de waaier verschillende keren na mekaar openen en sluiten

- Ik beloof om met je te trouwen: een volledig geopende waaier zachtjes sluiten
- Wacht op mij: de waaier volledig openen

Het alfabet
Tussen 1711 en 1740 ontstond er ook een gebarentaal waarbij combinaties van specifieke waaierbewegingen de letters van het alfabet voorstelden. 

Het hele alfabet, met uitzondering van de letter J, werd in 5 secties verdeeld. Elk van deze secties komt overeen met één van volgende handelingen:
- De waaier met de linkerhand naar de linkerarm toe bewegen
- De waaier met de rechterhand naar de linkerarm toe bewegen
- De waaier tegen de borst plaatsen
- De waaier richting mond bewegen
- De waaier richting voorhoofd bewegen

Om een letter te vormen moest er tweemaal één van de vijf bewegingen uitgevoerd worden. De eerste beweging duidde de alfabetsectie aan, en de tweede gaf de positie van de letter binnen de sectie aan. Om bijvoorbeeld de letter E te vormen moest eerst beweging één worden gemaakt (de E maakt deel uit van sectie één van het alfabet), en dan beweging vijf (de E is de vijfde letter binnen de sectie)."

(bron: Kunst & Cultuur) (zie ook: Verre Verwanten)